Jaka jest różnica między rozdzielnią a rozdzielnicą elektryczną?

W świecie instalacji elektrycznych spotykamy się z wieloma terminami, które mogą brzmieć podobnie, ale różnią się pod względem zastosowania i budowy. Dwa takie terminy to rozdzielnia i rozdzielnica elektryczna. Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się wymienne, w rzeczywistości odnoszą się do różnych elementów infrastruktury elektrycznej, spełniających nieco inne funkcje. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie są rozdzielnie i rozdzielnice, jakie są między nimi różnice, a także w jakich sytuacjach stosuje się każdy z tych elementów.

Co to jest rozdzielnia?

Rozdzielnia to miejsce lub przestrzeń, w której znajduje się zbiór urządzeń i aparatury elektrycznej służącej do rozdziału energii elektrycznej na większą skalę. Jest to system urządzeń, którego zadaniem jest odbieranie energii elektrycznej z głównych linii przesyłowych i jej dystrybucja do mniejszych, lokalnych sieci lub bezpośrednio do odbiorców. Rozdzielnia służy również do kontrolowania, mierzenia oraz zabezpieczania przepływu energii. W jej skład wchodzą m.in.:

• transformatory,
• wyłączniki mocy,
• odłączniki,
• przekładniki prądowe i napięciowe,
• systemy zabezpieczeń.

Rozdzielnia najczęściej znajduje się w budynkach przemysłowych, dużych zakładach produkcyjnych, a także w elektroenergetyce, gdzie dystrybuuje energię na duże obszary. Jest to przestrzeń zamknięta, do której dostęp mają wyłącznie osoby upoważnione, ze względu na wysokie napięcie oraz wymagania bezpieczeństwa. Rozdzielnie są budowane z myślą o dużych instalacjach, wymagających zaawansowanego sprzętu do zarządzania energią.

Co to jest rozdzielnica elektryczna?

Rozdzielnica elektryczna to mniejsza jednostka systemu dystrybucji energii, zainstalowana bezpośrednio w budynkach lub pomieszczeniach technicznych, odpowiedzialna za dalszy podział energii elektrycznej na mniejsze obwody. Rozdzielnice są zwykle przeznaczone do zasilania lokalnych urządzeń i instalacji elektrycznych, takich jak oświetlenie, gniazda, klimatyzacja czy maszyny w zakładzie produkcyjnym.

W skład rozdzielnicy wchodzą głównie:

• bezpieczniki,
• wyłączniki nadprądowe,
• styczniki,
• listwy zaciskowe,
• przekaźniki.

Rozdzielnice elektryczne mają dużo mniejsze rozmiary niż rozdzielnie i często są montowane natynkowo na ścianach lub podtynkowo we wnękach. W domach jednorodzinnych czy mieszkaniach rozdzielnica pełni kluczową rolę, umożliwiając rozdział energii na poszczególne obwody wewnętrzne i chroniąc przed przeciążeniami. Rozdzielnice są zaprojektowane tak, by były łatwe w dostępie i obsłudze, co pozwala na szybkie wyłączenie lub włączenie zasilania w przypadku awarii.

Porównanie funkcji rozdzielni i rozdzielnicy elektrycznej

Chociaż zarówno rozdzielnie, jak i rozdzielnice elektryczne służą do rozdzielania energii, różnią się pod względem funkcji oraz skali działania. Rozdzielnie zarządzają energią na dużą skalę i są kluczowym elementem w przesyle wysokiego napięcia, pełniąc rolę punktu dystrybucji energii na większy obszar lub do obiektów przemysłowych. Rozdzielnice natomiast działają na mniejszą skalę i są częścią instalacji wewnętrznych budynków, odpowiadając za dystrybucję energii na poziomie lokalnym, np. w biurach, domach, czy mniejszych zakładach.

Różnice w budowie rozdzielni i rozdzielnicy

Rozdzielnie i rozdzielnice różnią się również pod względem budowy. Rozdzielnia jest złożonym układem urządzeń o dużych gabarytach i specjalistycznej konstrukcji, wymagającym oddzielnego pomieszczenia lub budynku. Może obejmować skomplikowane systemy ochronne i sterujące, które umożliwiają obsługę dużych przepływów energii oraz zapewniają ochronę przed zwarciami i przeciążeniami. W rozdzielni mogą znajdować się także transformatory, które zmieniają poziom napięcia w zależności od potrzeb sieci.

Rozdzielnica elektryczna, ze względu na swoje mniejsze rozmiary, jest kompaktową skrzynką lub szafką montowaną bezpośrednio w obiekcie. Nie zawiera tak złożonej aparatury jak rozdzielnia, a jedynie elementy zabezpieczające i kontrolne niezbędne do obsługi lokalnych obwodów. Jej konstrukcja jest dostosowana do łatwego montażu na ścianie i bezpiecznego dostępu dla użytkowników.

Przykłady zastosowania rozdzielni i rozdzielnic

• Rozdzielnia: Spotykana głównie w zakładach przemysłowych, elektrowniach, centrach danych oraz infrastrukturze energetycznej, gdzie pełni funkcję centralnej stacji rozdziału energii na dużą skalę. W przemyśle ciężkim rozdzielnie są niezbędne do zasilania maszyn o dużej mocy oraz zapewnienia stabilności energetycznej dla całego zakładu.
• Rozdzielnica elektryczna: Stosowana powszechnie w budownictwie mieszkaniowym, biurowcach, budynkach użyteczności publicznej oraz mniejszych obiektach przemysłowych. Rozdzielnica jest odpowiedzialna za zarządzanie energią wewnątrz budynku, kontrolując dystrybucję prądu do poszczególnych obwodów oświetlenia, gniazdek oraz urządzeń elektrycznych.

Podsumowanie – kluczowe różnice między rozdzielnią a rozdzielnicą elektryczną

Podsumowując, rozdzielnia i rozdzielnica elektryczna, mimo że obie pełnią funkcję dystrybucji energii, różnią się zakresem działania, budową oraz zastosowaniem:

• Zakres działania: Rozdzielnia obsługuje dużą skalę, zarządzając przesyłem energii do sieci i zakładów przemysłowych, podczas gdy rozdzielnica zajmuje się dystrybucją energii w ramach jednego obiektu.
• Budowa: Rozdzielnia jest złożonym systemem obejmującym m.in. transformatory i wyłączniki mocy, natomiast rozdzielnica to kompaktowe urządzenie z elementami zabezpieczającymi i sterującymi.
• Zastosowanie: Rozdzielnie spotykane są w dużych obiektach przemysłowych i energetyce, a rozdzielnice w budownictwie mieszkaniowym, komercyjnym oraz mniejszych obiektach przemysłowych.

Znajomość różnic między rozdzielnią a rozdzielnicą elektryczną jest istotna dla osób zajmujących się projektowaniem i instalacją systemów elektrycznych, ponieważ pozwala na wybór odpowiednich rozwiązań w zależności od wymagań danego projektu.